Transrectale prostaatbiopsie

De prostaat

De prostaat is een klier die zijn functie heeft bij de voortplanting van de mens. De prostaat maakt een vocht aan dat van belang is voor het in leven houden van de zaadcellen tijdens en na de zaadlozing. Bij het orgasme van de man zullen de prostaat en de blaashals samentrekken zodat het zaadvocht naar buiten gestuwd wordt uit de penis. De prostaat staat onder controle van het mannelijke hormoon testosteron dat geproduceerd wordt in de teelballen. Onder invloed van dit hormoon dat nodig is voor heel wat functies in het lichaam (vethuishouding, spierkracht, libido enz.), zal de prostaat je leven lang groeien.

Waarom een biopsie?

Bij sommige mannen zullen er zich naast de goedaardige prostaatcellen ook kwaadaardige prostaatcellen vormen in de prostaat. In dat geval spreken we van prostaatkankercellen. Wanneer je uroloog aan deze diagnose denkt, zal hij een prostaatbiopsie voorstellen.

De uroloog kan aan deze diagnose denken omwille van verschillende redenen. Eén van die redenen is een verhoogd PSA. PSA staat voor prostaat specifiek antigen en dit is een eiwit dat geproduceerd wordt door prostaatcellen. Zowel goed- als kwaadaardige cellen produceren PSA en de hoeveelheid PSA die ‘normaal’ is hangt af van de grootte van de prostaat. Prostaatkankercellen zullen immers te veel PSA produceren en het PSA zal te hoog zijn voor het volume van de prostaat.

Een tweede mogelijke reden om aan prostaatkanker te denken is een verdacht rectaal onderzoek. Wanneer je uroloog ter hoogte van de prostaat een verharding voelt, kan dit wijzen op prostaatkanker.

Een derde mogelijke reden is een afwijkende echografie van de prostaat of een afwijkende bevinding op een MRI-scan van je prostaat.

Er zijn twee technieken voor een prostaatbiopsie:

• De transperineale biopsie
• De transrectale biopsie

De keuze tussen beide technieken wordt door de behandelende arts gemaakt in functie van uw klinische situatie. De voorbereiding is wel verschillend.

De transperineale techniek gebeurt steeds onder een korte algemene verdoving (dagopname). De transrectale techniek gebeurt meestal onder lokale verdoving (ambulant).

De transrectale techniek

De biopten worden meestal afgenomen onder lokale verdoving op de raadpleging urologie (ambulant).

Voor dit onderzoek vragen we je om je onderkledij uit te trekken. Je ligt op je linkerzijde met je rug naar de onderzoeker toe of in rugligging in de beenhouders. De echoprobe wordt overtrokken met een latex condoom om het onderzoek te kunnen uitvoeren. Eerst wordt een verdovend middel ingespoten om de prostaatloge te verdoven. Nadien zal dit even inwerken. Je uroloog zal op basis van de echobeelden beslissen waar hij de biopsies van de prostaat zal nemen.

Als je voordien een MRI-onderzoek liet uitvoeren, houdt je uroloog rekening met die beelden. Afhankelijk van onder andere de grootte van je prostaat zal de uroloog beslissen hoeveel biopsies genomen moeten worden. Dit kan variëren tussen 8 en 12 biopsies.

Het toestel dat de biopsies neemt maakt telkens een luide klik. Je kunt de biopsies voelen, maar de meeste mannen ervaren dit als een korte prik die niet pijnlijk is. Na de biopsies krijg je een verband dat je in jouw onderbroek kan leggen. Dat verband dient om eventueel wat bloed op te vangen gedurende de eerste 24 uur na de biopsie.

Voorbereiding voor de biopsie

• Als je bloedverdunners inneemt, zal de uroloog je mogelijks adviseren om die tijdig te stoppen. Sommige bloedverdunners mogen gestopt worden, andere absoluut niet.
• Je krijgt een antibioticum voorgeschreven. Dit moet je 2 uur voor de biopsie innemen.
• Het is wenselijk dat je endeldarm zo leeg mogelijk is. Daarom adviseren we je om enkele uren voor de biopsie stoelgang te maken. Een lavement kan hierbij helpen (je krijgt een voorschrift mee bij de planning van het onderzoek).
• Tenzij er een algemene verdoving voorzien wordt, is het niet nodig om voor de biopsie nuchter te blijven. Een erg zware maaltijd kort voor de biopsie raden we wel af.

Na de biopsie

• Na de biopsie kun je meteen naar huis.
• Fietsen en zware inspanningen vermijd je best gedurende 48 uur.
• Het is normaal dat je lichte rode verkleuring van de urine of stoelgang kan hebben de eerste 48 uur na de biopsie. Het is ook normaal dat je bloed in de zaadlozing hebt gedurende enkele weken na de biopsie .
• De uitslag van deze biopsie laat vaak een week op zich wachten. Je krijgt opnieuw een afspraak bij de uroloog om het resultaat te bespreken.
• Alarmsymptomen voor een dringende medische herevaluatie zijn koorts (>38°C) en de onmogelijkheid om te plassen door klonters.