Chirurgische castratie bij prostaatkanker

De teelbal

De teelballen hebben een belangrijke functie bij de voortplanting van de mens en bij de productie van testosteron (het mannelijke hormoon). Het teelbalweefsel bestaat uit kiemcellen (die de voorlopers zijn van de zaadcellen) en uit ondersteunende cellen zoals leydig en sertolicellen (die voeding van de zaadcellen voorzien en testosteron produceren).

De operatie

Bij een subcapsulaire orchidectomie of chirurgische castratie nemen we de binnenkant van de linker en de rechter teelbal weg. We nemen dus het weefsel weg dat testosteron produceert. Dit gebeurt via een insnede in het scrotum.

Het doel van deze operatie is om je testosteron te doen zakken tot een heel laag niveau dat we het ‘castratieniveau’ noemen. Door het wegvallen van de testosteronproductie hopen wij om je prostaatkanker onder controle te krijgen.

Voorbereiding

Voor de operatie moet je nuchter zijn, dus je mag vanaf middernacht niet meer eten of drinken. Voor de hygiëne scheren we je schaamhaar af. Als je wil kan je dat thuis zelf doen.

Als je bloedverdunnende medicatie moet je dit mogelijk tijdig stoppen voor de operatie. Je arts informeert je hierover.

Na de operatie

We voeren deze meestal uit in het dagziekenhuis. Je kunt dus nog dezelfde dag naar huis. Bij uitzondering is een overnachting in het ziekenhuis toch nodig.

Ongewenste bijwerkingen

Het hele team van verpleegkundigen, anesthesisten en de chirurg doen er alles aan om de operatie vlot te doen verlopen. Ondanks deze voorzorgen is het mogelijk dat je een ongewenste bijwerking ervaart. De kans op bijwerkingen is echter erg klein. We geven een paar voorbeelden. Laat je daardoor zeker niet afschrikken.

• Een nabloeding is mogelijk. Dat komt heel weinig voor en zelden is een nieuwe operatie nodig.
• Een wondinfectie kan optreden door huidbacteriën die zich in de operatiewondjes nestelen. Dit probleem is bijna altijd met antibiotica te behandelen. Voor de operatie ontsmetten we je huid ook grondig om dat probleem te vermijden.

Nevenwerkingen

Na de ingreep ziet je scrotum er wat leger uit. Aangezien het kapsel van de teelballen nog aanwezig is er daar soms wat wondvocht en bloed opstapelt, voel je wel nog twee kleine balletjes in het scrotum. Als je graag een normaal uitziend scrotum behoudt, kan je eventueel kiezen voor plaatsing van testisprothesen.

Het wegnemen van je mannelijk hormoon gaat gepaard met een aantal veranderingen in je lichaam. Laat je door deze opsomming niet afschrikken. Je zal hoogstwaarschijnlijk niet van alle nevenwerkingen last hebben. De ernst van de nevenwerkingen verschilt van persoon tot persoon en is onvoorspelbaar. Als je last hebt van één of meer nevenwerkingen, spreek er dan over met je arts.

De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• opvliegers
• botontkalking
• vermindering van het libido
• erectiestoornissen.

Minder voorkomende nevenwerkingen zijn:

• borstontwikkeling
• gewichtstoename
• vermindering van de spiermassa
• veranderingen aan je haar
• veranderingen in het bloed
• bloedarmoede

Mogelijk kan u ook last krijgen van vermoeidheid en stemmingsveranderingen.

Alternatieven

Het alternatief voor deze operatie is een maandelijkse, driemaandelijkse of zesmaandelijkse antihormonale inspuiting. De inspuiting zorgt ervoor dat je testosteron daalt door een effect dat teweeggebracht wordt ter hoogte van je hypofyse in de hersenpan. Het voordeel van deze inspuitingen is dat je geen operatie moet ondergaan. Het nadeel is dat je levenslang inspuitingen moet krijgen. De inspuitingen worden soms als pijnlijk ervaren en bij een verkeerde plaatsing is de werking minder goed. De operatie is een eenmalige ingreep; nadien moet je niet meer nadenken over inspuitingen.