Embolisatie van een uterusmyoom

Wat is een uterusmyoom?

Uterusmyomen (ook vleesbomen genoemd) zijn goedaardige gezwellen die zich ontwikkelen in de spierwand van de baarmoeder (uterus). Deze gezwellen veroorzaken niet altijd last en pijn, maar door hun grootte en hun plaats kunnen ze leiden tot hevige bloedingen en zwaartegevoel.

De gezwellen kunnen enorm variëren in grootte en ook de plaats in de baarmoeder kan verschillen. Zo zijn er 3 types:

• Type 1 groeit buiten de baarmoeder en verstoort daardoor de maandelijkse bloeding niet maar kan naargelang de grootte wel een druk uitoefenen op de organen rond de baarmoeder.
• Type 2 groeit in de baarmoeder en zorgt ervoor dat de baarmoeder vergroot. Dit type komt het meest voor. Ze veroorzaken een zware menstruatiebloeding en een pijn- en drukgevoel in het bekken.
• Type 3 groeit dieper in de baarmoeder en veroorzaakt een heel zware en verlengde menstruatie. Dit type komt het minst voor.

Behandeling

De behandeling van het gezwel is afhankelijk van de grootte, het aantal en de symptomen. De meeste gezwellen veroorzaken geen problemen en worden dus niet behandeld. Als er wel symptomen optreden, schrijven we eerst medicatie voor (o.a. anticonceptiva) of passen we hormoontherapie toe. Dat laatste wordt minder gebruikt, want als de hormoontherapie stopt, groeit het gezwel terug.

• Uteriene embolisatie
• Myomectomie: een chirurgische procedure waarbij het gezwel wordt weggesneden, maar de baarmoeder intact blijft zodat je nog kinderen kunt krijgen.
• Hysterectomie: hierbij wordt de baarmoeder verwijderd door een operatie via de buik of via de vagina. De operatie gebeurt onder volledige verdoving en een verblijf van een viertal dagen in het ziekenhuis is noodzakelijk. De herstelperiode bedraagt vier tot zes weken. Verwijdering van de baarmoeder is de meest gebruikte techniek en wordt vooral toegepast bij vrouwen die geen kinderen meer wensen.

Uteriene embolisatie of embolisatie van een uterusmyoom

Deze techniek is minder ingrijpend dan de hysterectomie of de myomectomie. De interventionele radioloog maakt een prik in de lies en plaatst een katheter (soepel buisje) in een slagader die het gezwel van bloed voorziet. De katheter wordt via het bloedvat verder verplaatst tot in de baarmoeder terwijl we ondertussen een reeks röntgenfoto’s maken.

De interventionele radioloog plaatst dan een klein partikeltje (klein hard bolletje) in de slagader zodat de bloedtoevoer wordt afgesneden. Doordat het gezwel niet meer wordt gevoed, krimpt het en sterft het af. Meestal wordt het onderzoek daarna herhaald via de slagader aan de andere zijde.

Voor deze techniek moet je maar één tot twee nachten in het ziekenhuis blijven. Je krijgt pijnstillers en medicijnen tegen de zwelling. Het kan dat je koorts ontwikkelt. Het totale herstel duurt zo’n twee weken (soms iets langer).

Waarop moet je letten?

Meld bij de afspraak als er sprake is van:

• Zwangerschap
• Contrastallergie
• Medicatiegebruik
• Nierfunctiestoornis
• Diabetes
• Schildklierziektes
• Ziekte van khaler en mastocythose

Opname

Voorbereiding thuis

Je wordt de dag van het onderzoek ’s ochtends nuchter in het ziekenhuis verwacht. Je moet nuchter blijven vanaf middernacht (niets meer eten of drinken). ’s Morgens mag je wel je huidige medicatie innemen zoals gewoonlijk met een slokje water. Neem je bloedverdunners, meld het dan aan je arts. In sommige gevallen moet je een aantal dagen stoppen met het innemen van de bloedverdunners of wordt de dosis aangepast.

Wat breng je mee ?

• Identiteitskaart.
• De documenten die je van je arts kreeg tijdens je laatste consult.
• Verslag/beelden van onderzoeken die niet in AZ Sint-Lucas zijn uitgevoerd.
• De medicatiezak met daarin je medicatielijst en je huidige medicatie in de originele verpakking

Informed Consent

Na een mondelinge toelichting over het onderzoek door de behandelende arts of de interventionele radioloog, moet je een akkoord (informed consent) tot uitvoering van het onderzoek ondertekenen.

Voorbereiding op de afdeling

Meld je in het ziekenhuis aan in straat 60 (opnamebalie) op het afgesproken uur. Je wordt opgenomen op het dagziekenhuis of een verpleegafdeling. Op de afdeling helpt de verpleegkundige je bij de voorbereiding van het onderzoek. De verpleegkundige neemt graag de tijd om je vragen te beantwoorden.

Om te vermijden dat de gekleurde ontsmettingsstof je nachtjapon of pyjama bevuilt, krijg je een operatiehemd van het ziekenhuis. Daarna voeren we een bloedonderzoek uit als dat nog niet gebeurd is. De verpleegkundige controleert ook je temperatuur, polsslag, bloeddruk, lengte en gewicht.

Bij een embolisatie van een uterusmyoom brengt de arts een katheter in via de lies. Trek daarom ook je ondergoed uit. Laat je kunstgebit, ringen, andere juwelen en bril achter in de daarvoor voorziene locker voor je in je bed naar het hart– en vaatcentrum vertrekt.

Het is belangrijk om het onderzoek te starten met een lege blaas. Opgelet: in het hart- en vaatcentrum is het niet meer mogelijk om naar het toilet te gaan, dus doe dat op de afdeling. Je wordt in bed naar het hart- en vaatcentrum gebracht.

Verloop van het onderzoek

In het hart- en vaatcentrum

Bij aankomst op het hart- en vaatcentrum plaatst de verpleegkundige een infuus in je onderarm. Daarna word je naar de zaal gebracht en mag je plaatsnemen op de onderzoekstafel. De anesthesist plaatst een pijnpomp instaat voor de verdoving tijdens de ingreep. Om je pijnloos doorheen de eerste 24 uur te laten gaan, krijg je een pijnpomp die je na de ingreep zelfstandig kan bedienen. Je krijgt ook een blaassonde die 24 uur ter plaatse blijft. In de liesplooi prikken we de slagader aan, waarna de interventionele radioloog via de slagader een buisje (katheter) opschuift. Hij volgt het verloop van de katheter op een beeldscherm.

Om duidelijke opnames te kunnen maken, spuit de arts een kleurstof (contrastvloeistof) in via de katheter. Eenmaal ter hoogte van de baarmoeder, spuiten we kleine bolletjes in de slagader zodat de bloedtoevoer wordt afgesneden. Doordat het gezwel niet meer wordt gevoed, krimpt het en sterft af.

Meestal wordt het onderzoek daarna herhaald via een slagader aan de andere zijde. Na de ingreep halen we je uit de verdoving en brengen je naar de ontwaakzaal.

Terug op de afdeling

Na de goedkeuring van de anesthesist en de interventionele radioloog brengen we je in bed terug naar de kamer. De verpleegkundige op de afdeling controleert op regelmatige basis je polsslag en bloeddruk. De verpleegkundige controleert ook de prikplaats in de lies op eventuele nabloeding.

Je houdt tenminste vier uur bedrust (niet opstaan, maar plat blijven liggen in bed) en let erop je rechterbeen niet te plooien en je buikspieren niet aan te spannen (niet overdreven hoesten of niezen).

Na het onderzoek mag je eten en drinken. Drink voldoende water om de contrastvloeistof sneller en gemakkelijker uit je lichaam te verwijderen. De arts bespreekt samen met jou het resultaat. Stel hem gerust alle vragen waar je een antwoord op wilt.

De pijnpomp

PCA betekent “patiëntgecontroleerde pijnbehandeling”. Het is een vorm van pijnstilling met een pomp met een computer. Bij de PCIA (de patiëntgecontroleerde intraveneuze analgesie/pijnbehandeling) wordt de pomp aangeschakeld op de intraveneuze toedieningsweg, namelijk het infuus in de arm of in de hals.

De bedoeling van een PCA-pijnbehandeling is dat je zelfstandig je pijn kan behandelen zonder gevaar voor een overdosis. Je hoeft dus niet te wachten op de verpleegkundigen of de artsen en hebt je pijnbehandeling in eigen handen.

Hoe ga je om met de pomp?

We passen de instellingen van de pomp op maat van elke patiënt aan. Meestal geeft de pomp continu een kleine hoeveelheid medicatie. Maar aan de pomp zit ook een bedieningsknop die we onmiddellijk na het ontwaken binnen handbereik plaatsen. Die knop noemen we het bolussysteem. Als je veel pijn hebt, kun je op de bolusknop drukken. Je krijgt dan bovenop de continue toediening nog een extra dosis medicatie. De anesthesist stelt de maximale dosis en het maximum aantal toedieningen per uur in.

Als je de bolusknop indrukt, duurt het 5 à 10 minuten voor het effect merkbaar is. Blijf dus niet drukken op de knop als je niet meteen effect voelt en wacht ook niet met drukken tot de pijn al te hevig is.

Je moet niet bang zijn voor een overdosis. We stellen de pomp zo in dat een overdosis niet mogelijk is. Als je de maximale dosis bereikt, dient de pomp tijdelijk niets meer toe. Mocht je toch nog veel pijn hebben, meld het dan aan de verpleegkundigen.

Ontslag

Je blijft één of twee dagen in het ziekenhuis voor een aangepaste pijnbestrijding. Je moet ervan uitgaan dat je zeven tot tien dagen na de ingreep niet kunt werken. De kans bestaat dat je in de dagen na de embolisatie lichte koorts krijgt en je moe voelt. In de maanden na de embolisatie kun je last krijgen van bloedingen. In zeldzame gevallen kan het myoom via natuurlijke weg uitgedreven worden.

De interventieradioloog en je gynaecoloog werken samen om je na de embolisatie goed op te volgen. Er bestaan verschillende follow-upmethoden. Na één maand en na zes maanden kom je voor een controleafspraak. Tussen drie en zes maanden na de embolisatie doen we een echografie of MRI-onderzoek. Waarschuw in elk geval je arts bij elk voorval dat zich na de embolisatie voordoet.

Het resultaat

De radioloog verwerkt en interpreteert de foto’s. We maken een definitief verslag van het onderzoek. Dat sturen we zo snel mogelijk naar de aanvragende arts.

Studies tonen aan dat bij 78 tot 94% van de vrouwen na deze techniek de pijn en andere symptomen volledig verdwijnen. De ingreep wordt zelfs toegepast wanneer er meerdere baarmoedergezwellen voorkomen.