Fistulografie

Wat is een fistel?

Een AV-fistel is een chirurgische verbinding tussen een slagader (arterie) en een ader (vene) ter hoogte van de pols, onderarm of elleboog.

De verbinding verhoogt de druk in de afvoerende ader, waardoor er een verwijding van de ader ontstaat. De diameter neemt toe en de wand wordt steviger als gevolg van het stijgende debiet. Daardoor ontstaat een ‘thrill’ (trilling/vibratie). Die is nodig om een goede aanprikplaats te verkrijgen met voldoende debiet om een goede dialyse uit te voeren.

Een minder doorgankelijke of verstopte AV-fistel herken je aan het verminderen of wegvallen van het typisch trillend gevoel en ruisend geluid. De fistel voelt soms hard aan en kan pijnlijk zijn. Het debiet bij dialyse daalt waardoor een effectieve dialyse langer duurt of niet meer mogelijk is.

In het niercentrum kunnen we met een echotoestel naar de bloedvaten van de arm kijken. Zo kunnen we de oorzaak van onderliggende problemen, zoals bijvoorbeeld een stenose (vernauwing) of trombose (klonter), opsporen. Om de fistel te beoordelen maken we vervolgens een fistulografie.

Opname

Het onderzoek duurt ongeveer één uur. Voor een fistulografie plannen we meestal een dagopname.

Wat breng je mee

• Identiteitskaart.
• De documenten die je van je arts kreeg tijdens je laatste consult.
• Verslag/beelden van onderzoeken die niet in AZ Sint-Lucas zijn uitgevoerd.
• De medicatiezak met daarin je medicatielijst en je huidige medicatie in de originele verpakking

Voorbereiding thuis

We verwachten je de dag van het onderzoek ’s ochtends nuchter in het ziekenhuis. Als de fistulografie plaatsvindt op je normale dialysedag, gebeurt de dialyse aansluitend aan het onderzoek. Als de fistulografie op een andere dag plaatsvindt, brengen we je na het onderzoek naar een kamer, waar je enkele uren in bed blijft tot je wordt afgehaald om naar huis te gaan. In enkele gevallen beslist de arts dat je ter controle een nacht moet blijven. Je kunt dan de volgende ochtend naar huis.

Je moet nuchter blijven vanaf middernacht (niets meer eten of drinken). ‘s Morgens mag je wel je huidige medicatie innemen zoals gewoonlijk met een slokje water. Neem je bloedverdunners, meld het dan aan je arts. In sommige gevallen moet je een aantal dagen stoppen met het innemen van de bloedverdunners of wordt de dosis aangepast.

Voorbereiding op de afdeling

Meld je in het ziekenhuis aan in straat 60 (opnamebalie) op het afgesproken uur. Je wordt opgenomen op het dagziekenhuis of de dialyseafdeling. Op de afdeling helpt de verpleegkundige je bij de voorbereiding van het onderzoek. De verpleegkundige neemt graag de tijd om je vragen te beantwoorden.

Om te vermijden dat de gekleurde ontsmettingsstof je nachtjapon of pyjama bevuilt, krijg je een operatiehemd van het ziekenhuis. Daarna voeren we een bloedonderzoek uit als dat nog niet gebeurd is. De verpleegkundige controleert ook je temperatuur, polsslag, bloeddruk, lengte en gewicht.

Laat je kunstgebit, ringen, andere juwelen en bril achter in de daarvoor voorziene locker voor je in je bed naar het hart– en vaatcentrum vertrekt.

Verloop van het onderzoek

In het hart- en vaatcentrum

In de zaal mag je op de onderzoekstafel plaatsnemen. We ontsmetten je arm en de verpleegkundige bedekt je volledig met steriele doeken. De prikplaats (en de omgeving rondom) worden plaatselijk verdoofd. Dat kan licht prikkend aanvoelen maar is niet pijnlijk.

We prikken de fistel aan onder echobegeleiding waarna de interventionele radioloog via die toegangsweg een toegangspoort (sheath) opschuift. Om duidelijke opnames te kunnen maken spuit de arts een kleurstof (contrastvloeistof) in via de sheath. Je ervaart een warmtegevoel maar dat verdwijnt snel.

Om goede beelden te kunnen maken vraagt de arts je om niet te bewegen. Dat wordt enkele keren herhaald.

Als het bloedvat vernauwd is, blazen we een ballon op ter hoogte van het letsel. Zo maken we het bloedvat terug wijder om de dialyse te verbeteren of om langdurig nabloeden te verminderen.

In zeldzame gevallen kan een contrast-reactie optreden. Daarvoor nemen we de nodige voorzorgsmaatregelen.

Op de dialyseafdeling

Als je na het onderzoek naar de dialyse gaat blijft de toegangspoort (sheath) zitten, kunnen we langs die weg de dialyse uitvoeren en moet de fistel enkel nog eenmaal bij aangeprikt worden. Als je die dag geen dialyse moet ondergaan, verwijderen we de toegangspoort (sheath) en wordt de aanprikplaats afgeduwd net zoals op de dialyse.

Na het onderzoek

De arts bespreekt het resultaat van het onderzoek met jou. Hij geeft meer uitleg en licht indien nodig de gepaste behandeling toe. Stel hem gerust alle vragen waar je een antwoord op wilt.

Je wordt met je bed terug naar de kamer gebracht. De verpleegkundige op de afdeling kijkt regelmatig je polsslag en bloeddruk na. Zij controleert ook de prikplaats op een eventuele nabloeding. Na het onderzoek mag je terug eten en drinken.

Het resultaat

De RX-foto’s worden verwerkt en geïnterpreteerd door de arts-radioloog. We maken een definitief verslag van het onderzoek. Dat bezorgen we zo snel mogelijk aan je nefroloog.

Mogelijke bijwerkingen

Bij een onderzoek met jodiumcontrastmiddel kun je tijdelijk last hebben van:

• Niezen
• Papels (kleine rode puistjes)
• Jeuk
• Benauwdheid
• Zwelling van de keel, ogen en lippen

Bij deze symptomen moet je ons onmiddellijk verwittigen.