Poortkatheter (PAC)

Wat is een poortkatheter?

Een poortkatheter bestaat uit twee delen: een injectiepoort en een katheter. Een rond of druppelvormig injectiepoortje dat vervaardigd is uit een hard synthetisch materiaal met in het midden een soepele membraan om aan te prikken. Dit wordt net onder het sleutelbeen onder de huid geplaatst. Daaraan wordt een lange katheter gekoppeld die net boven het hart wordt gepositioneerd via een ader in het schoudergebied.

De kant van plaatsing is afhankelijk van een aantal factoren (bv. aanwezigheid van andere katheters, voorgaande ingrepen aan schouder of borst, links-of rechtshandigheid etc.). Dit wordt vooraf met de chirurg besproken.

Nadien kan een verpleegkundige of arts dit poortje doorheen de huid aanprikken en de medicatie laten inlopen.

Waarom een poortkatheter?

Je arts heeft je een implanteerbaar toedieningssysteem aanbevolen omdat voor jouw behandeling een regelmatige toediening van medicatie direct in de bloedbaan noodzakelijk is.

Bij het toedienen van irriterende medicatie via een normaal infuus of baxter kan dit schade veroorzaken aan de bloedvatwand, zoals lokale ontsteking of verstopping van de ader. Doordat de katheter van de poortkatheter rechtstreeks in een groot bloedvat net boven het hart wordt geplaatst met een hoog debiet, is de toegediende medicatie minder irriterend voor de bloedvatwand.

Dit kan nodig zijn bij:

• Chemotherapie
• Herhaaldelijke infuustherapie
• Herhaaldelijke bloedafnames
• ...

Verloop van de ingreep

Je moet je nuchter aanmelden op de datum van de ingreep. Je mag dus niet meer eten vanaf middernacht, met uitzondering van een slokje water om eventuele medicatie in te nemen. Indien je bloedverdunners neemt, moet je deze stoppen zoals vermeld door je arts.

De ingrepen gebeuren onder lokale verdoving, al dan niet met een lichte sedatie. Dit houdt in dat je een korte roes ervaart en een inspuiting met een lokaal anestheticum krijgt. Dit heeft als voordeel dat je minder last hebt nadien van de gevolgen van een algemene narcose zoals misselijkheid, slaperigheid etc.

Ingreep

De chirurg zorgt voor de toegang tot de ader waar de katheter zal in geplaatst worden. Dit gebeurt via een sneetje van een drietal centimeter in het schoudergebied onder het sleutelbeen. De katheter wordt ter plaatse gebracht en de positie wordt gecontroleerd met een röntgenfoto. Het poortje wordt net onder de huid geplaatst en vastgehecht op de borstspier en de huid wordt over het poortje gesloten.

Praktisch

De behandeling gebeurt meestal via het dagziekenhuis. Onmiddellijk na de behandeling wordt gecontroleerd of je vlot kan plassen. Indien je pijnvrij bent en niet misselijk kun je ontslagen worden.

Het kan zijn dat je één nacht blijft overnachten omdat je de dag nadien jouw verdere behandeling krijgt.

Complicaties

Er zijn weinig risico’s verbonden aan het plaatsen van een poortkatheter. Wat zelden voorkomt:

• Nabloeding
• Wondinfectie
• Dislocatie, breuk van de katheter
• Kantelen, waardoor soms een herpositionering kan nodig zijn
• Hematoom: een bloeduitstorting rondom de poortkatheter
• Klaplong: dit gebeurt wanneer de ader te fijn is of niet aanwezig is, waardoor de chirurg moet prikken naar de grotere ader onder het sleutelbeen. Hierbij is een klein risico op het aanprikken van de longvliezen met als gevolg een klaplong. Indien er moet geprikt worden, wordt standaard een röntgenfoto van de longen genomen op de ontwaakruimte. Indien er effectief een klaplong is opgetreden, kan dit ofwel afwachtend behandeld worden ofwel moet een fijn buisje geplaatst worden in de borstholte om de lucht te evacueren. Dit kan er voor zorgen dat je langer moet opgenomen blijven.

Ontslag

Wondzorg

• Droog houden van de wonde(en)
• Indien het verband niet loskomt of vuil is kan het verband er 2 weken op blijven en moet het niet vervangen worden. Indien wel loskomen en vuil, ontsmetten van de wonde en aanbrengen van een nieuw verband.
• Het verband is bestand tegen water. Douchen kan, maar pas na twee weken baden of zwemmen
• Hechtingen: niet-verteerbare hechtingen moeten na tien dagen verwijderd worden

Inspanningen, heffen en sporten

• De eerste week moet de schouder wat ontlast worden en dan voornamelijk de bovenhandse bewegingen.
• Je kunt terug sporten na 3 weken.
• Het is mogelijk dat de poortkatheter zichtbaar is onder de huid, zeker wanneer je mager van gestalte bent.

Controle

• Na tien dagen maak je een controleafspraak maken bij de huisarts voor wondcontrole en het verwijderen van de hechtingen bij niet-verteerbare hechtingen.

Medicatie

• Je hervat je gewone medicatie
• Voor de pijn starten met Paracetamol 1gr tot 4 per dag