Prostaatbiopsie

De prostaat

De prostaat is een klier die zijn functie heeft bij de voortplanting van de mens. De prostaat maakt een vocht aan dat van belang is voor het in leven houden van de zaadcellen tijdens en na de zaadlozing. Bij het orgasme van de man zullen de prostaat en de blaashals samentrekken zodat het zaadvocht naar buiten gestuwd wordt uit de penis. De prostaat staat onder controle van het mannelijke hormoon testosteron dat geproduceerd wordt in de teelballen. Onder invloed van dit hormoon dat nodig is voor heel wat functies in het lichaam (vethuishouding, spierkracht, libido enz.), zal de prostaat je leven lang groeien.

Waarom een biopsie?

Bij sommige mannen zullen er zich naast de goedaardige prostaatcellen ook kwaadaardige prostaatcellen vormen in de prostaat. In dat geval spreken we van prostaatkankercellen. Wanneer je uroloog aan deze diagnose denkt, zal hij een prostaatbiopsie voorstellen.

De uroloog kan aan deze diagnose denken omwille van verschillende redenen. Eén van die redenen is een verhoogd PSA. PSA staat voor prostaat specifiek antigen en dit is een eiwit dat geproduceerd wordt door prostaatcellen. Zowel goed- als kwaadaardige cellen produceren PSA en de hoeveelheid PSA die ‘normaal’ is hangt af van de grootte van de prostaat. Prostaatkankercellen zullen immers te veel PSA produceren en het PSA zal te hoog zijn voor het volume van de prostaat.

Een tweede mogelijke reden om aan prostaatkanker te denken is een verdacht rectaal onderzoek. Wanneer je uroloog ter hoogte van de prostaat een verharding voelt, kan dit wijzen op prostaatkanker.

Een derde mogelijke reden is een afwijkende echografie van de prostaat of een afwijkende bevinding op een MRI-scan van je prostaat.

De biopsie

Voor dit onderzoek vragen we je om je onderkledij uit te trekken. Je ligt op je linkerzijde met je rug naar de onderzoeker toe of in rugligging in de beenhouders. De echoprobe wordt overtrokken met een latex condoom om het onderzoek te kunnen uitvoeren. Eerst wordt een verdovend middel ingespoten om de prostaatloge te verdoven. Nadien zal dit enkele minuten inwerken. Je uroloog zal op basis van de echobeelden beslissen waar hij de biopsies van de prostaat zal nemen.

Als je voordien ook een MRI-onderzoek liet uitvoeren, houdt je uroloog rekening met deze beelden. Afhankelijk van onder andere de grootte van je prostaat zal de uroloog beslissen hoeveel biopsies genomen moeten worden. Dit kan variëren tussen 8 en 12 biopsies. Het toestel dat de biopsies neemt maakt veel geluid. Je kunt de biopsies voelen, maar de meeste mannen ervaren dit als een korte prik die niet echt pijnlijk is. Na de biopsie krijg je een verband dat je in jouw onderbroek kan leggen. Dit verband dient om eventueel wat bloed op te vangen gedurende de eerste 24 uur na de biopsie.

Voorzorgen voor de biopsie

• Als je bloedverdunners inneemt, zal de uroloog je mogelijks adviseren om deze tijdig te stoppen. Sommige bloedverdunners mogen gestopt worden, andere absoluut niet.
• Je krijgt een antibioticum voorgeschreven voor de biopsie. Dit moet je 2 uur voor de biopsie innemen.
• Het is wenselijk dat je endeldarm zo leeg mogelijk is. Daarom adviseren we je om enkele uren voor de biopsie stoelgang te maken. Een fleet lavement kan hierbij helpen.
• Tenzij er een algemene verdoving voorzien wordt, is het niet nodig om voor de biopsie nuchter te blijven. Een erg zware maaltijd kort voor de biopsie raden we wel af.

Na de biopsie

Na de biopsie kun je meteen naar huis. De uitslag van deze biopsie laat vaak een week op zich wachten. Je krijgt dan opnieuw een afspraak bij de uroloog om het resultaat te bespreken.

Je moet rekening houden met volgende zaken:

• De eerste weken na de biopsie is het mogelijk dat je een beperkte hoeveelheid bloed ziet bij het afvegen of in de stoelgang zelf. Ook in de urine kun je wat bloed zien. Dit is normaal en zal vanzelf overgaan. Als dit bloeden toch meer dan normaal is en je hier ongerust over bent, verwittig je best de uroloog.
• De eerste maanden na een biopsie kun je wat bloed zien in je spermavocht. Dit is perfect normaal en zal vanzelf overgaan.
• Het is mogelijk dat je ondanks het preventief innemen van antibiotica toch koorts ontwikkelt. Dit gebeurt in 0,5 tot 2% van de gevallen. Als je temperatuur boven de 38,5°c stijgt en je je algemeen onwel voelt met rillingen, moet je naar de spoedgevallen komen of meteen contact opnemen met de huisarts. In dat geval is het zeer belangrijk dat je eerst een urinestaal afgeeft, voordat je start met antibiotica. Als na 24 uur met antibioticum via de huisarts de koorts niet zou zakken en zeker als je voelt dat de situatie slechter wordt, neem je contact op met de dienst urologie. Buiten de diensturen kun je terecht op de dienst spoedgevallen.
• Bij sommige mannen veroorzaakt het aanprikken van de prostaat een beperkte zwelling van de prostaat waardoor urineren moeilijk wordt. Als dit zo is en zeker als je niet meer zou kunnen plassen, contacteert je best de uroloog. Hij kan kiezen om medicatie op te starten. Zeer zelden is een tijdelijke plaatsing van een blaasssonde noodzakelijk.