Coronarografie

Wat is een coronarografie of hartkatheterisatie?

Met een coronarografie of hartkatheterisatie maken we de kransslagaders zichtbaar, voeren we drukmetingen uit en bepalen we het hartdebiet. Via de lies of de pols brengen we een katheter in die we tot het hart opschuiven. Het onderzoek gebeurt onder lokale verdoving ter hoogte van het insteekpunt. Je blijft tijdens het onderzoek wakker en je kunt meevolgen op het scherm. Door röntgenbeelden te maken terwijl we een contrastvloeistof inspuiten, brengen we vernauwingen in beeld die, afhankelijk van de ernst van het letsel, tijdens dezelfde procedure worden opgelost.

We stellen dit onderzoek voor:

• bij pijn op de borst in rust of bij inspanning;
• na een hartinfarct;
• als voorbereiding voor een klepoperatie.

Opname

Wanneer word je opgenomen?

Je wordt één dag voor het onderzoek ofwel de dag van het onderzoek zelf opgenomen. Patiënten met diabetes, hart- en/of nierfalen worden meestal een dag op voorhand gehospitaliseerd. Op die manier krijg je tijdig een infuus toegediend om je te beschermen tegen de mogelijke impact op je nieren van de contraststof die tijdens het onderzoek wordt toegediend.

Wanneer geen specifieke voorbereiding nodig is, kom je de dag van het onderzoek binnen. Een bloedonderzoek en röntgenfoto van de borstkas plannen we vooraf gepland en voeren we meteen na consultatie of bij aanvang van de hospitalisatie uit.

Zorg ervoor dat je nuchter bent tenzij anders vermeld door je arts.

Wat breng je mee?

• Je bloedgroepkaart.
• Lijst met gekende allergieën.
• De medicatiezak met daarin je medicatielijst en je huidige medicatie in originele verpakking.
• De documenten die je van je arts kreeg tijdens je laatste afspraak.
• Toiletgerief voor twee dagen.

Welke medicatie op voorhand stoppen?

Overleg altijd eerst met je arts voor je stopt met medicatie:

• De dag van het onderzoek:
  • Metformine®/Glucophage®
  • ACE-inhibitoren bv. Coversyl®/ Perindopril®, Zestril®/Lisinopril®

• Enkele dagen voor het onderzoek:
  • Bloedverdunners bv. Marevan®, Marcoumar®, Sintrom®, Eliquis®, Pradaxa® en Xarelto®, volgens instructies van je hartspecialist.

Medicatie zoals Asaflow®, Plavix®/ Clopidogrel®, Brilique®, Efient®, enz. moet je niet stoppen voor dit onderzoek.

Na controle de dag na het onderzoek kun je deze medicatie na overleg met je arts terug opstarten.

Voorbereiding op de afdeling

Schrijf je in bij de opnamedienst (straat 60) en ga naar het lab (straat 38) en de dienst medische beeldvorming (straat 21) als je bloedonderzoek en röntgenfoto nog niet werden uitgevoerd.

Op de verpleegafdeling stellen we je enkele vragen over je medicatie, allergieën (bv. ontsmettingsmiddel, contraststoffen …), voorgeschiedenis en dergelijke. Indien nodig plaatsen we al een infuus. We scheren ook de insteekplaats (lies of pols).

Onderzoek

De verpleegkundigen brengen je naar het hart- en vaatcentrum. Ga vooraf naar het toilet want dat is in het hart- en vaatcentrum niet mogelijk. We vragen je naam en geboortedatum voor je op de onderzoekstafel plaatsneemt. We dekken de insteekplaats af met steriele doeken en ontsmetten ze. Tijdens het onderzoek monitoren we je hartritme, bloeddruk en zuurstofsaturatie.

De hartspecialist verdooft je lokaal, brengt de katheter in tot aan het hart en spuit contrastvloeistof in. Je kunt een warme gloed over je lichaam voelen. We nemen röntgenbeelden wanneer de contrastvloeistof zich door je hart begeeft en kunnen zo eventuele vernauwingen of verstoppingen ter hoogte van de kransslagaders detecteren. Daarnaast meten we ook de druk op verschillende plaatsen in het hart.

Als de kransslagaders vrij zijn, is er geen interventie nodig. Als we toch vernauwingen vaststellen die tijdens het onderzoek kunnen worden opgelost, doen we dat meestal meteen. Dat doen we met een ballondilatatie en/of een stent die de kransslagader open houdt. De duur van het onderzoek varieert dus afhankelijk van de ernst van de vernauwingen van
30 minuten tot anderhalf uur.

Als er een vernauwing was en de arts een stent plaatste, leggen we je op de afdeling aan de telemetrie of monitor, om zo je hartritme te kunnen volgen.

De toegangsweg

Pols (arteria radialis)
Voor de procedure controleert een verpleegkundige eerst de bloedtoevoer naar je hand. Meestal prikken we je aan via de rechterpols, in zeldzame gevallen de linkerpols.

Na de procedure krijg je een armbandje rond je pols waarop een ballon is opgeblazen. De verpleegkundige onttrekt op verschillende tijdstippen geleidelijk aan de lucht uit de ballon. Eenmaal de ballon volledig gelost is en er geen bloeding ontstaat, verwijderen we het armbandje.

Het voordeel is dat je na de procedure sneller uit bed mag. Het nadeel is dat je de week na het onderzoek geen zware lasten mag heffen met die arm.

Lies (arteria femoralis)

Als toegang via de pols niet mogelijk is of wanneer er drukmetingen moeten gebeuren, kiezen we ervoor om via de rechterlies aan te prikken. In zeldzame gevallen prikken we via de linkerlies aan.

Na het onderzoek kunnen we de insteekplaats op twee manieren afduwen:

• Drukverband: hiermee moet je tot de volgende dag in bed blijven en stil blijven liggen met het been waar de lies is aangeprikt. De verpleegkundige verwijdert het verband de volgende dag om 8 uur, maar je moet in bed blijven tot de dokter bij je is geweest.

• Angioseal: dit is een soort plug waarmee we de insteekplaats dichten. Hierbij moet je zeker vier uur na de procedure in bed blijven. Daarna mag je opstaan als de verpleegkundige je de toestemming heeft gegeven en de insteekplaats niet bebloed is. De plug is enkel terugbetaald wanneer een vernauwing werd opengemaakt.
  

Behandeling

Afhankelijk van de ernst van de vernauwing zijn verschillende behandelingen mogelijk.

Ballondilatatie of PTCA
Als het bloedvat vernauwd is, kunnen we een ballon opblazen ter hoogte van het letsel. Zo maken we het bloedvat wijder.

PTCA met stentimplantatie
Meestal plaatsen we bij een vernauwing ook een stent die het bloedvat openhoudt, waardoor het bloed opnieuw goed kan doorstromen. Er bestaan verschillende soorten stents, met of zonder medicatie. Afhankelijk van je gezondheidstoestand en de aard van de vernauwing kiezen we de meest gepaste stent. Na het plaatsen van een stent is het belangrijk dat je de opgestarte bloedverdunnende medicatie correct inneemt om dichtslibben van de stent te vermijden. De duur van inname hangt af van het type stent en het ziektebeeld.

CABG
Wanneer de letsels zodanig complex zijn dat we geen stent kunnen plaatsen of bij veelvoudige letsels, kiezen we in overleg met de hartchirurg voor een coronaire arteriële bypass graft (CABG). Dat noemen we ook ‘overbruggingen’. We gebruiken dan dus een ander bloedvat om de verstoppingen te overbruggen en op die manier het achterliggende weefsel opnieuw van bloed te voorzien. Voor die ingreep verwijzen we door naar een gespecialiseerd centrum voor hartchirurgie. Je hartspecialist regelt tijdens de opname een afspraak.

Ontslag

Het moment van ontslag hangt af van de resultaten van het onderzoek.

• Indien de procedure via de pols gebeurde, kan het zijn dat je de dag van het onderzoek nog naar huis kunt.
• Wanneer men langs de lies het onderzoek heeft uitgevoerd, overnacht je in het ziekenhuis aangezien je je been gestrekt moet houden.
• Wanneer men een stent heeft geplaatst, ga je pas de volgende dag op ontslag.

De kans bestaat dat verdere chirurgie nodig is om ernstige letsels te behandelen. Je arts zal dit, na overleg met de chirurgen, met jou bespreken en een datum plannen.

Belangrijk

• Als je aangeprikt bent via de pols, mag je de eerste week geen zware lasten heffen met die arm.
• Als je aangeprikt bent via de lies, laat je de pleister nog drie dagen op de lies. Je mag een douche nemen, maar wacht best nog een week voor je een bad neemt of gaat zwemmen.
• Als je een stent kreeg, start de arts een bloedverdunnend middel op om te voorkomen dat de stent dichtslibt. Het is belangrijk dat je het geneesmiddel correct inneemt. Het onderbreken van de medicatie kan een infarct of plotse dood veroorzaken.