Heupprothese

Slijtage van het heupgewricht

Wat is heupslijtage en wat zijn de klachten?

Heupslijtage of arthrose van de heup ontstaat doordat het kraakbeen aan de kom en de bol van je heup kapotgaat. Dat komt meestal voor bij wat oudere mensen, maar ook op jongere leeftijd kan je heup al slijtage vertonen. Daardoor krijg je meer en meer pijn bij allerhande dagelijkse activiteiten en kan je minder goed bewegen. Schoenen aan en uit doen, draaien op de heup en vele andere zaken worden steeds moeilijker. Vaak beginnen mensen te manken als ze langer stappen. Uiteindelijk krijgen ze ook te veel pijn ’s nachts wat hen dwingt om contact op te nemen.

Hoe weet je of je dit hebt?

De diagnose van heupslijtage kan vrij eenvoudig worden gesteld met een goed onderzoek op de raadpleging. Als je bovenstaande klachten herkent, kom je het best even langs op onze poli. Vaak kunnen onze artsen al snel veel duidelijkheid scheppen. Meestal gaat een simpele radiografie de slijtage al mooi in beeld brengen. Soms zijn wat meer gespecialiseerde onderzoeken nodig zoals een CT-scan met contrast of een NMR (magnetische resonantie scan).

Is een operatie altijd nodig?

Dat hangt sterk af van de klachten en de graad van slijtage die het onderzoek toont. Hoe jonger een patiënt is, hoe langer we zullen proberen om een operatie te vermijden. Dat doen we door oefentherapie bij de kinesist voor te schrijven, pijnstillers en onstekingsremmers te geven, vaak gecombineerd met een inspuiting in de heup. Zo kan een operatie toch geruime tijd worden uitgesteld. Zeker als de pijn goed kan worden verholpen met een inspuiting, kunnen we dit nu en dan herhalen en zo een operatie uitstellen.

Wanneer wordt beslist om een heup te plaatsen?

Dit klinkt vaak vreemd voor onze patiënten, maar het is eigenlijk altijd de patiënt zelf die beslist of een nieuwe heup nodig is. Slechts heel zelden is er een medische reden waarom we gaan aandringen om een nieuwe heup te plaatsen. Dit gebeurt wanneer er door de slijtage al belangrijke schade is aan het bot van de heupkom. Daardoor kan een operatie technisch moeilijker worden als er wordt gewacht.

In de meeste gevallen zullen we op basis van je klinisch onderzoek en de technische onderzoeken bepalen of een heup kan en mag worden geplaatst. Nadien is de enige vraag of je te veel pijn hebt of voorlopig nog zonder operatie verder kan. We kunnen natuurlijk wel aangeven hoe groot de kans is dat het op korte termijn de slechte richting uit gaat en of je dit best al wat gaat plannen. Daarvoor zijn een aantal heel eenvoudige vragen:

• Heb je elke dag pijn of last van de heup?
• Moet je medicatie nemen op dagelijkse basis om de dag door te komen?
• Hoeveel dingen moet je laten in het dagelijkse leven en kan je dit nog aanvaarden? Bv. wandelen, joggen, tennissen, lang zitten, autorijden, enz
• Heb je een hulpmiddel nodig bij het stappen zoals een kruk of een looprekje?
• Heb je veel pijn ’s nachts?

We komen samen tot een juiste beslissing. Het is dus dus bijna nooit zo dat je verplicht bent om je te laten opereren. Jij bent het die ons vertelt of de last in jouw leven erg genoeg is of niet.

De ingreep

De operatie gaat als volgt: de beschadigde heupkop (de “bol”) wordt verwijderd. Hierdoor krijgen we ruimte en kunnen we makkelijk aan de kom van de heup. Ook daar is slijtage aanwezig. Dit wordt weggenomen en vervangen door een metalen kom met een plastiek of ceramische glijlaag. Dit laatste is eigenlijk het nieuwe kraakbeen.

In de volgende stap wordt een steel in het bovenbeen geplaatst waarop een ceramisch bolletje zit. Dit is nu je nieuwe heupkop die gaat bewegen in de nieuwe pan. De bol past perfect in deze gladde laag en zij vormen samen een nieuw gewricht.

De ingreep duurt ongeveer 1 uur. Je kunt altijd de dag van de operatie binnenkomen. Meestal blijven patiënten 1 tot 3 dagen in het ziekenhuis.

Hoelang gaat een heupprothese mee?

Tegenwoordig heeft een heupprothese een levensduur van minimum 20 jaar. Dat is toch wel een levenstermijn die je mag verwachten. Maar een prothese kan ook nog veel langer goed blijven. Na 15 tot 20 jaar zullen meer mensen stilletjes aan terug moeten komen, maar dat blijft een heel traag proces. Mensen die na 20 jaar geen problemen hebben, hoeven zich dus helemaal geen zorgen te maken. Het is bovendien statistisch aangetoond dat mensen boven de 65 jaar ervan mogen uitgaan dat een eerste prothese ook hun laatste zal zijn.

Omdat een prothese zo lang meegaat, vergeten sommige patiënten na verloop van tijd dat zij een prothese hebben; ze moeten dan echt weer even goed nadenken welke heup het ook alweer was. Dat fenomeen heet de forgotten hip, en dat is natuurlijk waar wij, als heupchirurgen, altijd naar zullen blijven streven.

Waarvan is de prothese gemaakt?

De steel en de kom van een heupprothese zijn uit titanium gemaakt. Dit is niet onbelangrijk. Soms melden patiënten ons dat ze allergisch zijn aan sommige metalen zoals nikkel of cobalt. Titanium is een heel lichaamsvriendelijke materie waar geen allergieën voor gekend zijn. Ook is titanium een metaal dat elastisch is en zich hierdoor goed gedraagt tegenover bot.