Infiltratie nervus occipitalis en PRF

Oorzaak

De nervus occipitalis is een achterhoofdzenuw en bevindt zich op het achterhoofd, net onder de huid. We spreken over de nervus occipitalis major - de grote achterhoofdzenuw - en over de nervus occipitalis minor - de kleine achterhoofdzenuw. De nervus occipitalis loopt langs beide kanten van het achterhoofd. Deze zenuw kan in sommige gevallen een belangrijke oorzaak van chronische hoofdpijn zijn. Je arts vermoedt een chronische irritatie van de achterhoofdzenuw (occipitalisneuralgie). Een beschadiging van de grote of de kleine achterhoofdzenuw, een verhoogde druk op de zenuwwortels in de nek bij artrose of een gewrichtsontsteking van de nekwervels kan deze pijn veroorzaken. Andere mogelijke oorzaken zijn spanningshoofdpijn of spierpijn van de nekspieren. Er is niet altijd een duidelijke oorzaak aanwezig. Wel is zeker dat pijnprikkels via de zenuwbanen naar de hersenen geleid worden.

De behandeling

Bij het binnenkomen in de behandelzaal ontmoet je de behandelende arts en een pijnverpleegkundige. In deze zaal zie je een beeldscherm en een echotoestel. Deze toestellen zijn soms nodig om de juiste behandelingsplaats te bepalen. De zenuw wordt verdoofd met een infiltratie in het achterhoofd. Hierbij lig je op de buik of zit je op een stoel met het hoofd iets voorovergebogen en de kin op de borst. Nadat de pijnspecialist de grote of kleine achterhoofdzenuw heeft opgezocht, wordt de punctieplaats ruim ontsmet.

Bij een diagnostische infiltratie van de nervus occipitalis zal een naald ingebracht worden op de juiste plaats en zal een lokale verdoving samen met een corticoïdenpreparaat ingespoten worden. Het doel van de infiltratie is de ontsteking van de zenuw te verminderen waardoor de pijn afneemt. Bij een duidelijke pijnvermindering kom je in aanmerking voor de behandeling met gepulseerde radiofrequente stroom. Je zal na de (diagnostische) infiltratie van de nervus occipitalis steeds een afspraak meekrijgen voor een PRF van de nervus occipitalis. Bij een positief effect kom je op de afgesproken dag voor jouw verdere behandeling. Wanneer je geen pijnvermindering voelt binnen de 10 dagen, dan bel je de afspraak af en worden er telefonisch verdere richtlijnen gegeven.

Bij een gepulseerde radiofrequente behandeling wordt een naald ter hoogte van de te behandelen nervus occipitalis ingebracht. Om de afstand tot de zenuw te bepalen, wordt gebruik gemaakt van zwakke elektrische stroom. We vragen je dan om aan te geven wanneer je een drukkend, tintelend of warmte gevoel gewaarwordt. Wanneer de naald zich op de juiste plaats bevindt, spuit de arts een hele kleine hoeveelheid lokale verdoving in. Gedurende 4 minuten wordt er een gepulseerde radiofrequente stroom toegediend die een warmte opwekt tot 42°C. Radiofrequente stroom werkt in op de zenuw waardoor deze van gedrag gaat veranderen. Dit kan resulteren in een vermindering van de pijn gedurende een langere periode zonder het gebruik van corticoïden.

Na de behandeling kun je een warmte- en/of een verdoofd gevoel van de behandelde kant ervaren. Dit is volledig normaal en verdwijnt binnen enkele uren. Als je je goed voelt, kun je na een half uurtje het ziekenhuis verlaten. De rest van de dag doe je het best wat rustig aan. Op de dag van je behandeling mag je niet actief deelnemen aan het verkeer. Zorg op voorhand zelf voor een begeleider of neem het openbaar vervoer.

Wat te verwachten na de behandeling?

Als na enkele uren de plaatselijke verdoving is uitgewerkt, zal je waarschijnlijk dezelfde pijn als voor de behandeling voelen. Dit is volkomen normaal. Je mag hiervoor een pijnstiller nemen.

Het effect van een gepulseerde radiofrequente infiltratie van de nervus occipitalis is niet onmiddellijk voelbaar. Dit betekent dat je na de behandeling, als de plaatselijke verdoving uitgewerkt is, waarschijnlijk dezelfde pijn zal voelen als ervoor. Je kan zelfs meer pijn, zogenaamde napijn, ervaren. Dit komt doordat een al geïrriteerde en pijnlijke zone een behandeling kreeg, wat het extra gevoelig maakt. Deze napijn kan twee weken aanhouden. Het is daarom van belang dat je jouw pijnstillers blijft innemen. Het uiteindelijke effect van de behandeling kan pas beoordeeld worden na 6 tot 8 weken.

Normaal kom je terug op consultatie bij jouw behandelend arts voor een evaluatie van de behandeling. Een gepulseerde radiofrequente behandeling zorgt er immers zelden voor dat je volledig pijnvrij bent. De bedoeling is een belangrijke pijnvermindering te geven, zodat je jouw dagelijkste activiteiten kan hervatten. Een gepulseerde radiofrequente pijnbehandeling richt zich op symptomen en werkt nooit genezend op de oorzakelijke afwijkingen.

De behandelde zenuwen herstellen zich dan ook na verloop van tijd, zodat na een bepaalde periode een nieuwe behandeling nodig kan zijn.

Mogelijke neveneffecten

De procedure is over het algemeen veilig. Aan elke interventie zijn echter mogelijke nevenwerkingen en potentiële complicaties verbonden.

• De meest voorkomende bijwerking is pijn. Dit is slechts tijdelijk en verdwijnt na enkele dagen.
• Mogelijke bijwerkingen van cortisone zijn: blozen, zweten, hartkloppingen, emotionaliteit, kloppende hoofdpijn, verhoging van de bloeddruk en tijdelijk verhoogde bloedsuikerspiegel.
• Uitzonderlijk wordt een bloedvat geraakt waardoor een bloeding ontstaat. Dit veroorzaakt een blauwe plek en soms ook wat napijn. Dit is ongevaarlijk wanneer je geen bloedverdunners inneemt of deze tijdig gestopt hebt.
• Tijdelijke gevoelsvermindering van de huid in de buurt van de behandelplaats kan optreden. Aanraking bij wassen, douchen of kammen van de haren geeft hierbij soms een vreemde gewaarwording. In de loop van de weken volgend op de behandeling zal het gevoel vanzelf terugkeren.