Lumbale punctie

Wat is een lumbale punctie?

Een lumbale punctie is een medische handeling waarbij we een kleine hoeveelheid hersenvocht afnemen door een ruggenprik tussen de lendenwervels. Het hersenvocht is het vocht dat om de hersenen en het ruggenmerg heen zit. We noemen het ook cerebrospinaal vocht, liquor of ruggenmergvocht. De belangrijkste functie ervan is schokdemping en bescherming van de hersenen en het ruggenmerg. Een andere functie is het transport van voedingsstoffen en afvoer van afvalstoffen.

Met een lumbale punctie kunnen we de samenstelling van het hersenvocht onderzoeken. Dat kan veranderen bij sommige aandoeningen. Door de samenstelling te onderzoeken, kunnen we bepaalde aandoeningen afleiden of uitsluiten.

Voor het onderzoek

Voorbereiding

Er is geen voorbereiding nodig. Je moet niet nuchter zijn, tenzij de arts het duidelijk vermeldt.

Medicatie

Als je bloedverdunnende medicatie neemt, bespreek dat dan voordien met de arts. Die beslist of je de medicatie moet doornemen. Bloedverdunnende medicatie kan het risico op nabloedingen verhogen na het prikken.

Tijdens het onderzoek

Verloop

Het onderzoek vindt plaats op een onderzoekstafel of bed en (bijna altijd) in zittende houding. Je moet je rug zo bol mogelijk maken, door in zittende positie je hoofd zo dicht mogelijk bij je knieën te brengen. Als je in de juiste positie zit, bepaalt de arts waar hij moet prikken. De verpleegkundige ontsmet die plek. Dat kan wat koud aanvoelen. De prik zelf is niet helemaal pijnloos. Door je rug zo bol mogelijk te maken en te ontspannen is de kans groter dat de arts meteen in de holte prikt. De arts verwijdert de naald nadat het vocht is afgenomen en kleeft een pleister op de insteekplaats.

Duur

Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten.

Na het onderzoek

Na het onderzoek krijg je instructies van de arts over hoelang je best blijft platliggen. De pleister mag er na 1 uur af.

Mogelijke klachten

Sommige mensen krijgen na het onderzoek hoofdpijn. Dat is het gevolg van lekkage van het hersenvocht. Meestal wordt de pijn intenser als je recht zit, maar verdwijnt ze bij liggen.

Drink na het onderzoek veel, vooral cafeïnehoudende dranken zoals koffie of cola. Je kunt ook een pijnstiller nemen tegen de hoofdpijn. Meestal gaat de hoofdpijn binnen enkele dagen vanzelf voorbij. Als de hoofdpijn blijft duren, neem dan contact op met je arts. Eventueel moeten we een “bloodpatch” doen, waarbij de arts, meestal een anesthesist, je eigen bloed inspuit in de onderrug vlakbij de opening in het hersenvlies. Het bloed stolt en de opening is dicht, waardoor de hoofdpijnklachten snel overgaan.

Resultaten

De meeste resultaten zijn bekend binnen één week na de punctie. De behandelende arts bespreekt de resultaten met jou.