Hoog cholesterol (hypercholesterolemie)

Symptomen

Een hoog cholesterol geeft veelal niet direct aanleiding tot symptomen of klachten en dat maakt het gevaarlijk. De eerste uiting van een langer bestaande hypercholesterolemie kan een hartinfarct of slagadervernauwing elders in het lichaam zijn. Een hoog cholesterol wordt vaak vastgesteld door meting in het bloed.

Oorzaak

Een te hoge cholesterolwaarde is vaak het gevolg van een ongezonde levensstijl: overgewicht, gebrek aan fysieke activiteit en inname van ongezonde voeding (verzadigde of dierlijke vetten).

Hypercholesterolemie kan ook het gevolg zijn van aandoeningen aan andere organen, zoals nierlijden, diabetes mellitus (suikerziekte), schildklierlijden …

Vaak spelen erfelijke factoren een rol bij patiënten met een hoog cholesterol. De aanwezigheid van hypercholesterolemie in familieverband verhoogt het risico op het hebben van een hoge cholesterolwaarde. Een aparte entiteit hierbinnen is de aandoening ‘familiale hypercholesterolemie’, die wordt gekenmerkt door uitzonderlijk hoge cholesterolwaarden op jonge leeftijd als gevolg van genetische mutaties in bepaalde genen.

Ten slotte speelt de leeftijd een rol. De cholesterolwaarden stijgen bij veroudering.

Onderzoeken

Een klassieke bloedafname volstaat om cholesterol te meten. Er worden meerdere soorten cholesterol gerapporteerd:

• Het totale cholesterol.
• Het HDL-cholesterol: dit is het goede cholesterol, en speelt een beschermende rol tegen hart- en vaataandoeningen. Een hogere waarde hiervan is beter.
• Het LDL-cholesterol: dit is het slechte cholesterol en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Hoe lager dit is, hoe beter.
• De triglyceriden of vetzuren: dit zijn bepaalde types vetten in het bloed. Een verhoogde waarde hiervan verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.

Wanneer uitzonderlijk hoge cholesterolwaarden worden vastgesteld in de bloedafname moet worden gedacht aan ‘familiale hypercholesterolemie’. Hiervoor zullen specifieke genetische testen in het bloed worden uitgevoerd.

Behandelingen

Levensstijlmaatregelen

Zowel de preventie van hoog cholesterol als de eerste behandeling van patiënten met hypercholesterolemie, bestaat uit het nastreven van een gezonde levensstijl:

• Dieetmaatregelen: beperken van de inname van dierlijke, verzadigde vetten. Streven naar inname van onverzadigde, plantaardige vetten.
• Vermagering: bij afname van het lichaamsgewicht zal de cholesterolwaarde in het bloed afnamen. Er wordt gestreefd naar een body mass index (BMI) lager dan 25.
• Fysieke activiteit: dagelijkse lichaamsbeweging gedurende 30 minuten leidt tot lagere cholesterolwaarden.
• Rookstop.
• Verminderen van stress.

Medicatie

Als levensstijlmaatregelen niet tot het beoogde resultaat leiden of wanneer er bij diagnose een zeer hoge cholesterolwaarde wordt vastgesteld, zal je arts voorstellen om met cholesterolmedicatie te starten, naast levensstijlmaatregelen. Deze medicatie is zeer doeltreffend in het verlagen van de cholesterolwaarden, met een overtuigende, wetenschappelijk aangetoonde reductie van hart- en vaataandoeningen en de kans op overlijden hierdoor.

Er zijn verschillende klassen medicatie beschikbaar. In functie van je risicofactoren, leeftijd en na te streven doel zal je arts hierin een keuze maken en dit met jou bespreken.

De kans op bijwerkingen van deze medicatie is eerder klein en meestal van korte duur. De veiligheid van deze medicatie is groot, ook bij inname op zeer lange termijn.