Beweging en borstkanker

Waarom is beweging zo belangrijk?

• Door een goede fysieke gezondheid kun je je uw dagelijkse activiteiten beter aan. Je zult je minder snel afhankelijk voelen van anderen.
• Bewegen onderhoudt de spiermassa. Voldoende spiermassa zorgt dat je beter bestand bent tegen mogelijke bijwerkingen bv. van de chemokuur, een operatie … Een betere fysieke conditie zorgt voor een beter herstel van de behandeling en langer leven.
• Bewegen heeft ook een positieve invloed op je mentale gezondheid. De focus eens verleggen naar een fysieke activiteit brengt mentale rust, het verbetert je gemoedstoestand. Onderzoek wees ook uit dat beweging angst en depressie vermindert.
• Beweging bevordert ons immuunsysteem, waardoor je afweer ook verbetert.
• Bewegen geeft je de mogelijkheid om het heft zelf in handen te nemen ‘tegen’ de aandoening, het geeft je het gevoel niet enkel machteloos te moeten ‘toekijken’. Neem deze kans dan ook met beide handen!

Bewegen tijdens je opname

Om je verblijf zo vlot mogelijk te laten verlopen, is het belangrijk dat je snel terug begint te bewegen. Gedoseerd bewegen heeft een positieve invloed op je herstel en je hebt minder kans op complicaties. Hoe vlotter je revalideert, hoe beter je je lichaam voorbereidt op mogelijke volgende behandelingen (chemo-, radiotherapie …). Enkele adviezen hierbij zijn:

• Probeer elk uur toch wat te bewegen. Dat kan een wandeling zijn op de gang, maar lukt dit nog niet, dan kun je wellicht
  wel al oefeningen vanuit je bed en/of stoel uitvoeren.
• Probeer zo veel mogelijk uit bed te komen en je bed enkel te gebruiken om in te rusten. Probeer dus aan tafel te eten
  en niet in bed als dat lukt.
• Het is beter meerdere korte beweegmomenten in te lassen, dan lang aan een stuk te oefenen. Doseren is hier dus de kunst!
• Zorg voor stevig schoeisel om in de gang te kunnen wandelen om vallen met uw pantoffels zeker te voorkomen. Gebruik je thuis een hulpmiddel bij het stappen, neem dit dan ook zeker mee naar het ziekenhuis.

Bewegen tijdens je therapie

Tijdens deze periode moet je voor ogen houden dat het belangrijk is om je spiermassa, spierkracht en conditie zo veel mogelijk te onderhouden. Hoe minder ‘verval’ je hier toelaat, hoe sneller de revalidatie nadien ook zal verlopen. Hier zijn er enkele belangrijke peilers:

• Spierkracht: Probeer zo weinig mogelijk spiermassa te verliezen. Verschillende onderzoeken wezen reeds uit dat krachttraining voor kankerpatiënten positieve effecten heeft. Wie over voldoende spiermassa beschikt, is beter bestand tegen de verschillende behandelvormen (chemo-, radiotherapie, operatie).
  • De dagen na je chemokuur kun je je even niet in staat voelen om oefeningen te doen. Dat is helemaal niet erg. Vanaf dat je voelt dat het wel weer zou lukken voor je lichaam, kun je de oefeningen gewoon terug hervatten. Mogelijk is dit terug even op een lager pitje als net voor de chemokuur. Ook dit is helemaal niet erg!
  • Spierkracht trainen is volledig veilig en voor alle leeftijden. Zelfs intensief trainen kan, over je grens gaan is natuurlijk niet de bedoeling.
• Conditie/uithoudingsvermogen: Wat deed je aan beweging/sport op het moment van de diagnose? Ging je dagelijks een uur wandelen met de hond, probeer het dan op goede dagen nog steeds te doen. Lukt het de ene dag maar 40 minuten en de andere dag wel een uur: zeer goed, je doet wat je kan! Al duurt de wandeling maar een kwartier, alles is beter dan niets. Maar het is niet de bedoeling om vanaf nu dagelijks 2u met de hond te gaan wandelen. Stel haalbare doelen.
  Ging je wekelijks 2x/week anderhalf uur sporten? Kun je dit verder zetten? Perfect! Al zit de kans er wel in dat je na een tijdje moet overschakelen naar een ‘light versie’, bv. 1x/week een uurtje of 2x/week een half uurtje. Probeer te doen wat er lukt, zonder te forceren. Je sport helemaal opzeggen zou zonde zijn, want dit is wellicht iets dat je graag doet en dat ook je zinnen even kan verzetten. Het fysieke voordeel is daarbij mooi meegenomen, al is het misschien niet meer op het niveau dat je gewend was. Maar door het niet op te geven, zul je nadien sneller weer je gewenste niveau bereiken.
  Wat we vooral willen duidelijk maken: als je nooit een sporter bent geweest, is het tijdens een kankerbehandeling al zeker niet het moment om er één te worden, maar we zouden je toch graag adviseren om te starten met enige vorm van beweging. Elke dag een half uurtje wandelen of fietsen (kan ook op de hometrainer) geeft al een verbetering van je conditie.
• Lenigheid: Je spieren op een optimale lengte houden door af en toe ook wat stretching in te bouwen tijdens je fysieke activiteit is zeer goed om geen overbelasting of letsels op te lopen. Je kunt je bewegingssessie starten en/of eindigen met stretching. Je lenigheid kan afgenomen zijn door de behandeling (operatie, chemotherapie, radiotherapie …) of door toegenomen inactiviteit.
• Evenwicht: Onder invloed van verschillende factoren kan ook je evenwicht beïnvloed worden, dus af en toe enkele simpele evenwichtsoefeningen inbouwen is ook een goed idee.

Algemene tips

Probeer beweging op een eenvoudige manier in te bouwen in je dagelijkse activiteiten. Bijvoorbeeld:

• Wanneer je tijdens het huishouden meerdere zaken naar boven moet brengen, doe het dan niet allemaal in 1 keer, maar splits dit het op. Zo ga je in 1 uur misschien drie keer de trap op en af in plaats van een keer en kun je dat zien als een extra oefening.
• Maak een klein ommetje bij je dagelijkse wandeling naar de bakker.
• Neem de trap in plaats van de lift, of neem de lift tot aan de derde verdieping en doe de laatste 2 à 3 verdiepingen met de trap… Weet je nog? Haalbare doelen stellen!
• Vaak kun je voor een klein prijsje voor enkele maanden een hometrainer huren bij je ziekenfonds. Zeker een aanrader in de wintermaanden waarbij buiten fietsen er veel minder snel van komt of om de wintermaanden te overbruggen.
• Een stappenteller is ook altijd een leuk en handig middel om jezelf te stimuleren om meer te bewegen. De meeste smartphones beschikken ofwel reeds zelf over een stappenteller of je kunt er een stappenteller-app op installeren. Zo kun je bv. proberen om wekelijks je aantal stappen wat op te trekken. Let er bij de keuze van je bewegingsactiviteit ook vooral op dat je iets doet dat je graag doet. Het samen met iemand doen, doet het je vaak ook gemakkelijker volhouden. En boven alles, plan je activiteit vast in je agenda en laat dit door niets anders aan de kant schuiven. Dit is jouw beweegmoment, jouw me-time, jouw investering in jouw gezondheid!

Bewegen na de behandeling

Uit recente wetenschappelijke literatuur blijkt dat volgende combinatie optimaal is voor (ex-) kankerpatiënten om hun gezondheid en levenskwaliteit te bevorderen:

Weet je niet hoe hier aan te beginnen?

Laat je dan begeleiden door iemand die gespecialiseerd is in het begeleiden van kankerpatiënten, tijdens en na de behandeling. In AZ Sint-Lucas bieden wij het B-care en WE-care programma aan waarbij we je gedurende 12 weken met een frequentie van 2x/week begeleiden in het terug opbouwen van kracht en conditie. Je behandelend arts zal beslissen of je hiervoor in aanmerking komt.

Binnen het WE-Care programma hebben we twee modules. Zij vormen samen één groep, maar krijgen een programma op maat aangeboden, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen bewegen en revalideren, en waar de accenten en doelstellingen anders liggen:

Module Bewegen

• WE-Care biedt de module ‘Bewegen’ aan voor de patiënten die in (onderhouds-)behandeling zijn.
• Het doel van deze module is om in beweging te blijven. Bewegen vermindert de vermoeidheidsklachten en bevordert het slapen.
• Onder deskundige begeleiding van een kinesitherapeut werken we 1 à 2 keer per week aan de fysieke conditie op maat van elke individuele deelnemer. Er wordt getraind op maandag- en vrijdagvoormiddag.
• Naast de fysieke training bieden wij ook een kennismaking met aqua gym, start to walk/run, relaxatie en mindfulness aan.
  

Module Revalidatie

• Deze module is bedoeld voor patiënten die herstellende zijn van een oncologische of hematologische aandoening.
• Het doel is de persoonlijke conditie te verhogen waardoor de vermoeidheid meer hanteerbaar wordt. Zo zullen de dagelijkse activiteiten opnieuw haalbaar worden.
• Onder deskundige begeleiding van een kinesitherapeut werken we gedurende 12 weken, 2 keer per week aan de fysieke conditie op maat van elke individuele deelnemer. Er wordt getraind op maandag- en vrijdagvoormiddag.
• Naast de fysieke training bieden wij u ook een kennismaking met aqua gym, start to walk/run, relaxatie en mindfulness aan.