Wat is obesitas?

Obesitas is een medische aandoening die wordt gekenmerkt door een overmatige ophoping van vet in het lichaam, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. Het wordt vaak gedefinieerd aan de hand van de Body Mass Index (BMI), waarbij een BMI van 30 of hoger wordt beschouwd als obesitas.

Obesitas kan verschillende oorzaken hebben, waaronder genetische factoren, ongezonde voeding, gebrek aan lichaamsbeweging en bepaalde medische aandoeningen. Het is belangrijk om deze factoren te begrijpen, omdat ze allemaal bijdragen aan de complexiteit van obesitas en de aanpak ervan.

Obesitas is meer dan alleen een getal op de weegschaal, het heeft invloed op je gezondheid en kwaliteit van leven. Door bewust te kiezen voor gezonde voeding en voldoende beweging, kun je werken aan een gezonder gewicht en een gezonder en fitter leven. Met ons multidisciplinair traject ondersteunen wij een langetermijnvisie. We proberen duurzame gewoontes te vormen, waardoor je een gezonde actieve levensstijl aanneemt, die essentieel is om een gezond gewicht te behouden op de lange termijn.

Waarom is obesitas een probleem?

Obesitas kan leiden tot veel verschillende gezondheidsproblemen, waaronder:

Diabetes type 2: obesitas verhoogt het risico op insulineresistentie, wat kan leiden tot diabetes.
Hart- en vaatziekten: overgewicht verhoogt het risico op hoge bloeddruk, verhoogde cholesterolwaarden, hartziekten zoals hartfalen en hartritmestoornissen, en herseninfarct.
Bloeddrukproblemen: obesitas kan leiden tot hypertensie (hoge bloeddruk).
Slaapproblemen: personen met obesitas hebben vaak last van slaapapneu, dat niet enkel de slaapkwaliteit verstoort, maar ook kan leiden tot hoge bloeddruk, verhoogde kans op hart- en herseninfarct en psychische klachten zoals depressie.
Gewrichtsproblemen: overgewicht belast de gewrichten, vooral die van de knieën en heupen, wat kan leiden tot artrose en pijnklachten, met uiteindelijk minder mogelijkheid om vlot te bewegen.
Bepaalde vormen van kanker: er is een verband tussen obesitas en een verhoogd risico op verschillende soorten kanker, zoals borstkanker, dikke darmkanker en baarmoederkanker.
Leverziekten: obesitas kan leiden tot niet-alcoholische leververvetting, wat ernstige leverproblemen kan veroorzaken.
Psychische gezondheidsproblemen: obesitas kan bijdragen aan angst, depressie en een laag zelfbeeld.
Hormonale verstoringen: overgewicht kan invloed hebben op de hormonale balans. Zo kan dit bij vrouwen leiden tot menstruatiestoornissen en vruchtbaarheidsproblemen, bij mannen kan het leiden tot een verlaagd testosterongehalte en erectiestoornissen.
Verhoogde kans op complicaties tijdens de zwangerschap: obesitas kan risico's met zich meebrengen voor zowel de moeder als de baby.

Hoe herken je obesitas?

Een eenvoudige manier om te bepalen of iemand obesitas heeft, is met de Body Mass Index (BMI), de verhouding tussen lengte en gewicht. Je kan jouw BMI makkelijk zelf berekenen aan de hand van je lengte (in m) en gewicht (in kg): BMI = gewicht/lengte².

Een BMI lager dan 18 kg/m² duidt op ondergewicht.
Een BMI van 20 tot 25 kg/m² duidt op een normaal gewicht.
Een BMI van 25 tot 30 kg/m² duidt op overgewicht.
Een BMI van 30 tot 35 kg/m² duidt op obesitas klasse 1.
Een BMI van 35 tot 40 kg/m² duidt op obesitas klasse 2.
Een BMI van 40 kg/m² of hoger duidt op obesitas klasse 3.

Een andere veelgebruikte meetmethode is de middelomtrek waarbij de lichaamsomtrek ter hoogte van de navel wordt gemeten. Vanaf 88cm bij de vrouw en 102cm bij de man is er sprake van obesitas en een sterk verhoogd risico op onder andere hart- en vaatziekten.

Multidisciplinaire aanpak

Een multidisciplinaire aanpak bij obesitas is belangrijk omdat obesitas een complex probleem is dat verschillende factoren omvat, zoals lichamelijke, emotionele en sociale aspecten.

Diversiteit van expertise: een team van professionals, waaronder diëtisten, artsen, psychologen en fysiotherapeuten, kan elk aspect van de aandoening aanpakken. Zo zorgen we voor een totaalaanpak en het beste resultaat op lange termijn.
Persoonlijke aanpak: elk individu heeft unieke behoeften en uitdagingen. Een multidisciplinair team kan een op maat gemaakt plan ontwikkelen dat rekening houdt met de specifieke situatie van elke patiënt.
Langdurige verandering: een combinatie van disciplines kan bijdragen aan duurzame gewoontes en gedragsverandering, wat essentieel is voor het behouden van een gezond gewicht op de lange termijn.
Preventie van terugval: door verschillende perspectieven en strategieën te combineren, zijn patiënten beter voorbereid op uitdagingen van langdurige gewichtscontrole en risico's van terugval in ongezond gedragspatroon.

Kortom: een multidisciplinaire aanpak biedt een meer integrale en effectieve manier om obesitas aan te pakken en de algehele gezondheid te verbeteren.

Multidisciplinair traject

We voorzien eerst een kennismakingsgesprek bij de obesitascoördinator. Tijdens dit gesprek maken we een schets van jouw persoonlijke situatie met aandacht voor dieetgeschiedenis, huidig voedingspatroon, huidige levensstijl, enzovoort. Je krijgt info over het multidisciplinair traject dat loopt bij ons in het ziekenhuis en we bekijken ook of er vanuit de patiënt vraag is naar aanvullende medicatie of heelkunde.

Niet-heelkundig traject (ReFit)

In samenspraak starten we het conservatieve niet-heelkundig traject (ReFit) op, met multidisciplinaire benadering:

Intakegesprek bij de diëtist en persoonlijke begeleiding bij de optimalisatie van je voedingspatroon.
Intakegesprek bij de psycholoog en persoonlijke begeleiding bij alternatieve strategieën voor stressmanagement en/of emotionele verwerking ontwikkelen, realistische doelstellingen, versterking van intrinsieke motivatie om de doelen te behalen, aanpak van angst/depressie bij negatief zelfbeeld, enzovoort.
Metabool nazicht en opvolging bij de endocrinoloog. Met de endocrinoloog bespreek je ook of ondersteunende medicatie een optie kan zijn.
Intakegesprek bij de fysische geneesheer voor bespreking en opstart van bewegingslessen onder begeleiding van de kinesitherapeuten.

Heelkundig traject

Als je obesitaschirurgie overweegt, en ervoor in aanmerking komt, voorzien we een afspraak bij de chirurg. Voor we een bariatrische ingreep kunnen inplannen, doorloop je een voortraject. Na het gesprek met de chirurg, heb je ook een intakegesprek bij de diëtist en de psycholoog. Je gaat ook langs bij de endocrinoloog om onderliggende hormonale oorzaken van overgewicht uit te sluiten en te screenen naar eventuele al aanwezige complicaties van obesitas . We plannen ook altijd een preoperatieve evaluatie bij de gastro-enteroloog met gastroscopie en echo abdomen.

De resultaten van het voortraject bespreken we op het multidisciplinair overleg en als het mogelijk is, keuren we je goed voor heelkunde. Daarna plannen we de ingreep en starten we een nauwgezette multidisciplinaire opvolging op voor na de operatie.