Radicale nefro-ureterectomie

De nierkelk en de urineleiders

De nierkelk is het verzamelsysteem voor urine binnen in de nier. De nierkelk is afgelijnd door urotheelcellen: cellen die aangepast zijn om blootgesteld te worden aan urine. Deze cellen kunnen in sommige gevallen kwaadaardig ontaarden en een tumor vormen in de nierkelk.

De urineleiders zijn de buisjes waarlangs urine uit de nierkelk in de blaas terecht komt. Ook deze buisjes zijn afgelijnd met urotheelcellen. De urineleider loopt langsheen de wervelzuil tot in het kleine bekken en loopt een 2 à 3-tal centimeter schuin doorheen de blaaswand.

De lymfeklieren zijn punten waar de lymfe of het weefselvocht gefilterd wordt. In deze klieren bevinden zich afweercellen van het lichaam die onzuiverheden in het weefselvocht bestrijden. Kwaadaardige cellen kunnen zich ook stapelen in deze lymfeklieren. Overheen het verloop van de urineleider bevinden zich lymfeklieren die potentieel kunnen vergroten bij een tumor in de nierkelk of de urineleider.

De operatie

Bij een radicale nefro-ureterectomie wordt de nier weggenomen samen met de urineleider. Bij een tumor in de nierkelk wordt ook de urineleider mee weggenomen omdat de kans op herval van ziekte in de urineleider erg groot is. Ook het stukje van de urineleider dat doorheen de blaaswand loopt wordt mee weggenomen. Nadien wordt de opening in de blaas gesloten.

Bij een tumor in de urineleider wordt altijd de nier zelf mee weggenomen want opnieuw is de kans op herval van de ziekte in die nier te groot. Daarenboven kan de nier zijn urine ook niet meer laten afvloeien tot in de blaas. Het doel van deze operatie is om te genezen. De kans op totale genezing hangt af van de uitgebreidheid van het probleem voor de operatie. Afhankelijk van de agressiviteit van het gezwel worden in eenzelfde tijd ook lymfeklieren weggenomen langsheen het verloop van de urineleider.

Voorbereiding voor de operatie

De avond voor de ingreep of de dag van de ingreep word je opgenomen op de hospitalisatieafdeling. Breng zeker nachtkledij, toilet- en wasgerief mee. Een paar pantoffels en ochtendjas zijn handig. Neem ook de medicatie mee die je gewoonlijk thuis inneemt (liefst in de originele verpakking). Indien je anti-emboolkousen hebt van een eerdere opname kun je deze ook meenemen. Als je voorgaande onderzoeken liet uitvoeren bij de huisarts of hart – of longspecialist zoals een bloedafname, een electrocardiogram of een longfoto moet je deze ook meebrengen naar het ziekenhuis en bezorg je dit aan de verpleegkundige van de dienst.

Vanaf middernacht voor de ingreep mag je niets meer eten of drinken want je wordt onder volledige verdoving gebracht. Juwelen, een kunstgebit, een hoorapparaat en een bril mogen niet mee naar de operatiezaal en moeten op de kamer blijven.

Mogelijk neem je thuis reeds 1 of meerdere bloedverdunnende medicijnen. De uroloog zal je (al dan niet in samenspraak met de huisarts of cardioloog) advies geven of je deze moet stoppen of vervangen enkele dagen voor de ingreep.

Bij de opname word je geschoren zodat de huid goed ontsmet kan worden tijdens de ingreep. De beharing wordt weggeschoren van aan de tepellijn tot aan het schaambeen. Als je dit wenst, kun je dit ook zelf doen voor je naar het ziekenhuis komt.

Na de operatie: de ontwaakruimte en intensieve zorgen

Na de operatie word je naar de ontwaakruimte of de dienst intensieve zorgen gebracht. Bezoek kun je pas ontvangen enkele uren nadat je wakker bent.

Je zal merken dat er enkele buisjes in je lichaam zitten. Een blaassonde (fijn siliconen buisje met een ballon op de tip) bevindt zich langs je plasbuis in de blaas. Deze blaassonde draineert de urine uit de blaas zodat het gaatje dat in de blaas gemaakt werd om de urineleider hieruit te halen zich kan herstellen. Afhankelijk van je situatie zal de uroloog beslissen om deze sonde een tweetal dagen of toch een week te laten zitten. In dat laatste geval kun je met de blaassonde ter plaatse het ziekenhuis verlaten.

Langs de buikwand in de buik bevindt zich een tweede buisje: een wonddrain. Dit buisje dient om overtollig wondvocht na de operatie af te voeren en wordt meestal de dag na de ingreep verwijderd. Je zal ook een infuus krijgen waarlangs je pijnstilling en vocht krijgt.

Na de operatie: herstel op de kamer en ontslag

Als je terug op de kamer komt, zal je merken dat de verpleegkundige je zal stimuleren om snel rechtop te zitten en snel terug te beginnen met eten. Dit bevordert je herstel en zal ervoor zorgen dat je tijdig naar huis kan. Een verpleegkundige zal je in het begin helpen met dagelijkse lichaamsverzorging en je nadien aanmoedigen om die taken weer zelf uit te voeren vooraleer je naar huis gaat.

De gemiddelde hospitalisatieduur na een nieroperatie bedraagt 4 dagen. De arts beslist in overleg met jou en de verpleegkundige wanneer je naar huis kan gaan. Indien er voorzien wordt dat je meer hulp nodig hebt thuis wordt dit liefst voor de hospitalisatie reeds aangekaart met de sociale dienst van het ziekenhuis.

Ongewenste bijwerkingen van de ingreep

Het hele team van verpleegkundigen, anesthesisten en de chirurg stellen alles in het werk om de operatie vlot te doen verlopen. Ondanks deze voorzorgen is het mogelijk dat je een ongewenste bijwerking ervaart. Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven van bijwerkingen die mogelijk zijn. Deze worden enkel vermeld voor de volledigheid, laat je hierdoor dus niet afschrikken!

• Een nabloeding na het verwijderen van de nier is mogelijk. Dit is slechts een zeldzaam voorkomend probleem door de nauwkeurige robotchirurgie. Meestal stopt dergelijke bloeding vanzelf door je eigen bloedstolling en slechts zeer zelden is een nieuwe interventie van de chirurg noodzakelijk.
• Een wondinfectie kan optreden door huidbacteriën die zich in de operatiewondjes nestelen. Dit probleem is bijna steeds met antibiotica te behandelen. Voor de operatie wordt de huid ook grondig ontsmet om dit probleem te vermijden.
• Lymfelekkage is een probleem dat zich kan voordoen als er ook lymfeklieren verwijderd werden. Als de lymfe echt wit is, spreken we van ‘chyle’. Indien er sprake zou zijn van een chyle-lek kan de chirurg beslissen om de wonddrain langer te laten zitten. Mogelijk krijg je dan ook een vetarm dieet voor enkele dagen/weken. Dit is opnieuw een zeldzame complicatie.
• Een urineweginfectie, blaaskrampen of een bloedklonter in de benen zijn ook mogelijke ongewenste effecten na de operatie.

Nevenwerkingen eigen aan de ingreep

Het is mogelijk dat na dergelijke operatie de globale werking van de nieren lichtjes achteruit gaat. Dit is eigen aan de ingreep aangezien je nu slechts één nier overhoudt. Meestal heeft dit voor je dagelijks functioneren geen gevolgen. Je resterende nier zal immers meer urine gaan filteren en voor een stuk compenseren voor de nier die je niet meer hebt. Indien je voor de ingreep reeds een erg slechte nierfunctie had, kan het zijn dat de uroloog je voor of na de ingreep doorverwijst naar de niet-chirurgische nierspecialist die je advies kan geven over voeding, levensstijl, etc.

Levensstijl en zelfzorg

• Lichte huishoudelijke taken kun je reeds verrichten vanaf 1 week na de operatie. Zware inspanningen zijn de eerste 6 weken absoluut niet aangewezen.
• Wij hebben het liefst dat je de eerste 6 weken na de operatie geen (verre) reizen plant zodat je in optimale omstandigheden kan herstellen.
• Als je een bureaujob uitoefent, kun je vermoedelijk na een 4-tal weken werken. Als je een fysiek belastende job uitoefent, moet je toch rekenen op minstens 6 weken ongeschiktheid.
• Het is verstandig om jezelf voldoende tijd te geven om te herstellen en op regelmatige tijdstippen te rusten.

De wondjes van de kijkoperatie zullen bedekt worden door verbandjes. Indien deze droog blijven, moeten deze niet dagelijks verzorgd worden. Indien bebloed of nat door wondvocht is er wel een dagelijkse desinfectie en vervanging van de verbandjes nodig. Met sommige waterafstotende verbandjes mag je ook douchen. Een bad mag je pas nemen nadat de wondjes volledig genezen zijn.

Je dient je anti-emboolkousen te dragen gedurende 2 weken na de operatie. Je zal ook dagelijks een inspuiting met een bloedverdunner krijgen ter preventie van bloedklonters. Deze inspuitingen moet je ook thuis verder zetten voor een totale duur van 14 dagen. Hiervoor kan een thuisverpleegkundige langskomen.

De eerste weken na de operatie kun je nog wat pijn ervaren ter hoogte van de buikwand. Hiervoor wordt gewoonlijk bij ontslag pijnstilling voorzien die je ook mag innemen. Als je pijn hebt, adviseren wij om deze medicatie ook te nemen want pijnvrij zal je sneller herstellen.

Opvolging en nabehandeling

Na de operatie zal je regelmatig op controle moeten komen om na te kijken of er geen herval is van de ziekte. Concreet zal er regelmatig in de blaas gekeken worden of er geen herval is van de ziekte en zal ook regelmatig een scan gebeuren van de tegenovergestelde nierkelk- en urineleider om te zien dat de ziekte zich daar niet manifesteert.

In sommige gevallen kan de uroloog je na de operatie aanbevelen om een nabehandeling te krijgen. Deze nabehandeling dient dan om de kans op herval van de ziekte nog te verkleinen. Hij zal dit telkens met jou bespreken. Een nabehandeling kan bestaan uit enkele kuren chemotherapie.

Contact

Indien je nog vragen hebt, kun je steeds contact opnemen met onze urologische verpleegkundigen of onze artsen. Wij kunnen je niet altijd meteen te woord staan wanneer wij andere patiënten helpen met een consultatie of een operatie. Om sommige zaken te bespreken, maak je best een afspraak op de consultatie urologie. Voor echt dringende zaken contacteert je onze dienst spoedgevallen die ons zullen verwittigen van je probleem.