Chronisch obstructief longlijden (COPD)

Bij mensen met COPD is er een chronische vernauwing van de luchtwegen (luchtweg-obstructie). Eigenlijk is het een soort verzamelnaam voor twee, doorgaans samengaande longaandoeningen. Bij chronische bronchitis zijn de luchtwegen voortdurend ontstoken en maken meer slijm aan. Bij longemfyseem zijn er longblaasjes in meer of mindere mate kapot en verliest de long aan elasticiteit. Er bestaan verschillende stadia qua ernst van COPD.

Mensen met COPD hebben vaak klachten van:

• Kortademigheid bij inspanning of zelfs in rust
• Ophoesten van slijmen
• Vermoeidheid
• Verminderde spierkracht en conditie

Dagelijkse activiteiten zoals traplopen, boodschappen doen of zich aankleden kunnen soms al zeer belastend zijn. Bij COPD-patiënten zijn er vaak ook nog andere chronische aandoeningen (comorbiditeiten) aanwezig die tot gelijkaardige klachten kunnen leiden, waaronder hart- en vaatziekten en diabetes.

COPD-exacerbaties (ook wel COPD-opstoten of longaanvallen genoemd) zijn periodes met een belangrijke toename van de luchtwegklachten zoals kortademigheid, hoesten en het opgeven van slijmen. Vaak worden ze uitgelokt door virale of bacteriële luchtweginfecties. COPD-exacerbaties leiden tot versnelde achteruitgang van de kwaliteit van leven en longfunctie.

Oorzaken

Bij meer dan 80% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Ook andere blootstellingen aan schadelijke deeltjes en gassen (meeroken, houtstof, lijm, verfdampen, luchtvervuiling door fijnstof,…) dragen ook bij aan het ontstaan van de ziekte. Erfelijkheid en de longontwikkeling heel vroeg in het leven kunnen ook een rol spelen in het ontstaan van COPD.

Diagnose

COPD wordt vastgesteld via een longfunctieonderzoek.

Andere onderzoeken die nuttig kunnen zijn:

• RX of CT thorax
• Bloedonderzoek
• Saturatiemeting en bloedgasanalyse

Ook het in kaart brengen van het inspanningsvermogen, de spierkracht, de lichaamssamenstelling en andere chronische aandoeningen (comorbiditeiten) kan van belang zijn.

Behandeling

COPD is een chronische aandoening en met de behandeling willen we:

• De klachten zo veel mogelijk te beperken.
• De levenskwaliteit verbeteren.
• Het risico op exacerbaties (opstoten), verergering van de ziekte en overlijden zo klein mogelijk te houden.

De behandeling wordt afgestemd op de noden van de patiënt en kan onder andere volgende facetten omvatten:

• Educatie over de aandoening en klachten.
• Gezonde levensstijl met evenwichtige voeding en voldoende beweging.
• Rookstop(begeleiding)
• Vaccinatie
• Medicijnen zoals luchtwegverwijders en ontstekingsremmende medicatie
• Longrevalidatie
• Chronische zuurstoftoediening
• Specifieke interventies
• Palliatieve behandelingen