Schildklieraandoeningen

De schildklier is een vlindervormig orgaan, dat zich in het midden van de hals bevindt ter hoogte van het schildklierkraakbeen van het strottenhoofd. De schildklier maakt onder andere het schildklierhormoon (thyroxine) aan dat belangrijk is voor de regulatie van onze stofwisseling.

Er bestaan heel uiteenlopende aandoeningen van de schildklier. De meest voorkomende problemen zijn functionele stoornissen waarbij er ofwel een tekort is van het schildklierhormoon (hypothyroïdie) ofwel een overproductie (hyperthyroïdie).

Er bestaan ook inflammatoire aandoeningen van de schildklier. Hierbij treedt een ontsteking op (thyroïditis) die aanleiding kan geven tot hypo- of hyperthyroïdie.

Ten laatste kunnen er ook schildklierknobbels ontstaan. Deze kunnen een globale goedaardige vergroting van de schildklier veroorzaken (ook goiter of kropgezwel genoemd). Soms ontstaan er ook één of meerdere aparte knobbeltjes in de hals. Deze zijn doorgaans goedaardig, maar in zeldzame gevallen kan het gaan om kwaadaardige letsels (schildklierkanker).

Hypothyroïdie

Bij hypothyroïdie produceert de schildklier te weinig schildklierhormoon. Mogelijke symptomen zijn:

• vermoeidheid
• gewichtstoename
• koudegevoel
• haaruitval
• vochtopstapeling

We stellen de diagnose door een bloedonderzoek. In veel gevallen is de oorzaak een chronische schildklierontsteking. De behandeling bestaat uit het dagelijks innemen van een pil met schildklierhormoon.

Hyperthyroïdie

Bij hyperthyroïdie produceert de schildklier te veel schildklierhormoon. Mogelijke symptomen zijn:

• vermagering
• snelle hartslag of hartritmestoornis
• warmtegevoel en zweten
• beven
• opgejaagd gevoel.

We stellen de diagnose door een bloedonderzoek. Bijkomend onderzoek kan nodig zijn om de oorzaak te achterhalen: specifiekere bloedtesten, scintigrafie, echografie. Het kan gaan om de ziekte van Graves, een overactieve schildklierknobbel (toxisch adenoom), een vergrote schildklier met meerdere overactieve knobbels (toxische multinodulaire goiter) of een acute schildklierontsteking. Afhankelijk van de diagnose kan een behandeling met medicatie, radioactief jodium of een operatie aangewezen zijn.

Schildklierknobbels

Veel mensen ontwikkelen één of meerdere schildklierknobbels. Dit kan plaatselijk last geven, zoals een drukgevoel, moeilijkheden met het slikken of moeilijke ademhaling bij belangrijke druk op de luchtpijp. Er kan ook een overmatige productie van schildklierhormoon zijn. Schildklierknobbels kunnen een globale goedaardige vergroting van de schildklier veroorzaken (ook goiter of kropgezwel genoemd).

De meeste schildklierknobbels zijn goedaardig. Het onderscheid met een kwaadaardig letsel maken we door middel van echografie en eventueel een punctie. Daarbij nemen we cellen weg om te onderzoeken en na te gaan of er sprake is van een goedaardige of kwaadaardige knobbel. Schildklierknobbels kunnen niet met medicatie behandeld worden. Soms is een operatie aangewezen.

Schildklierkanker

Een minderheid van de schildklierknobbels is kwaadaardig. Mogelijke symptomen zijn:

• (eventueel snel groeiende) zwelling in de hals
• slikproblemen
• heesheid

De behandeling bestaat uit een operatie waarbij we de schildklier verwijderen, eventueel aangevuld met radioactief jodium.

Bij wie kan ik terecht?

De meeste (functionele) schildklierproblemen worden behandeld door de endocrinoloog. Wanneer er een operatie nodig is (gedeeltelijke of volledige verwijdering van de schildklier, ook thyroïdectomie genoemd), word je doorverwezen naar de NKO-arts die gespecialiseerd is in schildklieringrepen.