Bij vrouwen wordt de diagnose vaak op jongere leeftijd gesteld dan bij mannen. De laatste 20 jaar zien we een duidelijke toename die we grotendeels kunnen toeschrijven aan betere diagnostiek.

Een belangrijke risicofactor in het ontstaan van schildklierkanker is bestraling (onder andere bestraling van de halsregio op kinderleeftijd voor andere tumoren of radioactieve bestraling door een kernramp). Bij een klein deel van de patiënten kan ook een erfelijke aanleg een rol spelen.

Types schildklierkanker

Schildklierkanker kan ontstaan uit twee types cellen: follikelcellen en C-cellen.

De meest voorkomende schildklierkankers ontstaan uit follikelcellen: papillaire en folliculaire schildklierkankers. Deze kankers hebben vaak nog veel kenmerken van normaal schildklierweefsel zodat zij ook heel goed te behandelen zijn. Een heel kleine groep van deze tumoren heeft daarentegen de eigenschappen van normaal schildklierweefsel verloren waardoor ze veel agressiever zijn. Deze tumoren worden anaplastische schildkliertumoren genoemd. Gelukkig komen deze tumoren slechts heel zelden voor.

Schildkliertumoren uitgaande van de C-cellen worden medullaire schildkliertumoren genoemd. Ook deze groep komt slechts zelden voor.

Symptomen

Door betere diagnostiek hebben veel patiënten bij de diagnose geen klachten. Schildklierkanker wordt dan ook vaak toevallig vastgesteld bij beeldvorming van de hals om andere redenen. Volgende symptomen kunnen wel voorkomen:

Zwelling ter hoogte van de schildklier of vergrote lymfeklieren in de hals
Heesheid door druk van de tumor op de zenuw van de stemplooien
Ademhalingsmoeilijkheden
Slikmoeilijkheden

Bovenstaande klachten kunnen ook bij veel andere (goedaardige) aandoeningen voorkomen.

Diagnose

Bij vermoeden van een schildkliertumor, voeren we in eerste instantie een bloedafname en een echografie met punctie uit. Bij dit laatste onderzoek neemt de radioloog met een naald weefsel weg uit de schildklier. Afhankelijk van de resultaten kan het nodig zijn om nog verdere beeldvorming (scintigrafie, CT- of MRI-scan) te laten uitvoeren. Bijkomende onderzoeken kunnen nodig zijn om na te gaan hoe ver de kanker al uitgebreid is (stadiëring). Bij schildklierkanker is het niet ongewoon om na de heelkundige behandeling nog onderzoeken uit te voeren om na te gaan of er uitzaaiingen zijn.

Behandeling

De aanpak van schildklierkanker hangt van verschillende factoren en wordt in een multidisciplinair team besproken. De initiële behandeling van schildklierkanker bestaat uit het operatief verwijderen van de schildklier. Hierbij verwijderen we ofwel de helft ofwel de volledige schildklier. Daarnaast is het soms nodig om ook de lymfeklieren te verwijderen tijdens dezelfde ingreep.

Bij sommige patiënten zijn na de operatie nog bijkomende behandelingen nodig:

Radioactief jodium

Lokale radiotherapie

Chemotherapie

Prognose

De vooruitzichten na behandeling hangen onder andere af van het type schildklierkanker. De meest voorkomende schildklierkankers zijn papillaire schildkliertumoren, gevolgd door folliculaire tumoren. Over het algemeen behoren deze tot de best te behandelen kankers die er bestaan. De vooruitzichten na de behandeling zijn meestal heel gunstig en kan er gesproken worden van genezing. Slechts bij een klein deel van de patiënten zijn er uitzaaiingen.

Medullaire en anaplastische schildkliertumoren hebben een veel slechtere prognose. Deze vormen van schildklierkanker komen gelukkig slechts heel zelden voor.

Team

In België krijgen jaarlijks meer dan 900 personen de diagnose van schildklierkanker. De behandeling hangt af van vele factoren en moet op elke individuele patiënt afgestemd worden. We hechten hierbij veel belang aan multidisciplinaire samenwerking. De onderzoeksresultaten worden door de verschillende betrokken specialisten besproken om uiteindelijk tot de best mogelijke zorg te kunnen komen.